نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روزبه فلاحی ¹
• علیرضا یوسفی ²

¹ بخش تحقیق، تولید و پرورش حیوانات آزمایشگاهی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج- ایران.

² بخش پاتولوژی و حیوانات تحت آزمایش، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج- ایران.

چکیده

تغییر نسبت جنسیت در برخی از گونه­ها مانند موش صحرایی به دلیل کاربرد بیشتر یک جنس اهمیت خاصی دارد. هدف این پژوهش، بررسی افزودن سطوح مختلف مکمل سیترات پتاسیم به آب و خوراک، بر نسبت جنسیت موش­های صحرایی بود. تعداد 50 سر موش صحرایی ماده و 25 سر نر بالغ به ­طور تصادفی به 5 گروه آزمایشی تقسیم شدند و با جیره یا آب مکمل­سازی شده با سطوح مختلف سیترات پتاسیم از 20 روز پیش تا 10 روز پس از جفت­گیری تحت آزمایش قرار گرفتند. طی دوره­ی آزمایش و به مدت 10 هفته پس از زایش، مصرف آب و خوراک به صورت هفتگی ثبت شد و پس از زایمان، تعداد نوزادان و جنسیت آن­ها مطالعه شد. سیترات پتاسیم در تمام گروه­های آزمایشی موجب افزایش نرزایی گردید؛ اما تنها در گروه جیره غذایی حاوی پتاسیم به میزان سه برابر نیاز، نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی­دار مشاهده شد و نسبت جنسیت تغییر یافت (05/0P<). میانگین وزن بدن تمام گروه­های تیماری نسبت به شاهد کاهش یافت، همچنین، افزودن سیترات پتاسیم به جیره­های غذایی و آب موجب کاهش عمل­کرد تولیدمثل گروه­های تیماری نسبت به گروه شاهد از نظر تعداد نتایج به میزان 9/1 تا 5/13 درصد شد؛ اگرچه استفاده از این ماده معدنی نرخ نرزایی را افزایش داد، اما به دلیل کاهش عمل­کرد تولیدمثل کلنی و کاهش وزن بدن، تجویز مستمر آن توصیه نمی­گردد، ولی می­توان در مواقع لزوم به­صورت کوتاه مدت از آن استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• نسبت جنسیت
• تولیدمثل
• جیره غذایی
• پتاسیم
• موش صحرایی

عنوان مقاله [English]

Effect of adding different amounts of potassium citrate supplement to water and feed on sex ratio of laboratory rats

نویسندگان [English]

• Roozbeh Fallahi ¹
• Alireza Yousefi ²

¹ Department of Research, Breeding and Production of Laboratory Animals, Razi Vaccine and Serum Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj- Iran.

² Department of Pathology and Experimental Animals, Razi Vaccine and Serum Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj- Iran.

چکیده [English]

     Change in sex ratio of some species such as rat due to the greater use of one sex is noted. The aim of this research was to investigate the effect of adding different levels of potassium citrate to water and feed on sex ratio of laboratory rats. Fifty female wistar rats and 25 males were randomly divided into 5 experimental groups and fed diets or water supplemented with different levels of potassium citrate from 20 days before to 10 days after mating. During the experiment period and 10 weeks after mating, weekly water and feed intake were measured and number of neonates and their gender were recorded. Potassium citrate increased percentage of male neonates in all the treated groups; but only the rates that dietary consumed three-fold higher than the potassium requirements showed significant difference compared to the control group and the sex ratio changed (P <0.05). The mean body weight in all treated rats was lower than the control group. Addition of potassium citrate to the diets and water caused 1.9 to 13.5% decrease in reproductive performance in the supplemented groups compared to the control group. Although potassium supplementation increased percentage of male rat neonates, because of the reduced reproductive performance of the colony and the reduction in body weight, the continuous administration of potassium in diet is not recommended; but, when it is required, potassium can be implemented during short period of time.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sex ratio
• Reproduction
• Diet
• Potassium
• Rat